Harika bir konu! Debian Testing, Debian ekosisteminde özel bir yere sahip ve birçok kullanıcı için mükemmel bir denge sunuyor. İşte 3000 kelime civarında, Debian Testing dünyasına kapsamlı bir giriş ve bilmeniz gereken her şeyi detaylandıran bir makale:

---

Debian Testing Dünyasına Giriş: Bilmeniz Gereken Her Şey

Giriş

Linux dünyasında istikrarın ve özgürlüğün simgesi haline gelmiş dağıtımlardan biri olan Debian, kullanıcılarına farklı ihtiyaçlara yönelik çeşitli sürüm dalları sunar. Bu dallar arasında, “Stable” (Kararlı) sürümün kaya gibi sağlam güvenilirliği ile “Unstable” (Kararsız veya Sid) sürümün en güncel yazılımları barındıran deneysel yapısı arasında köprü görevi gören özel bir dal bulunur: Debian Testing.

Testing dalı, adından da anlaşılacağı üzere, bir sonraki Kararlı Debian sürümü olacak paketleri barındırır ve geniş çaplı testlerden geçirilmesini sağlar. Bu, kullanıcılara nispeten güncel yazılımlara erişim imkanı sunarken, Unstable kadar kırılgan olmayan, ancak Kararlı kadar da eski olmayan bir deneyim vaat eder. Peki, bu dengeleyici sürüm dalı tam olarak nedir, kimler için uygundur ve Debian Testing dünyasına adım atmadan önce bilmeniz gerekenler nelerdir? Bu detaylı rehberde, Debian Testing’in derinliklerine inecek, avantajlarını, dezavantajlarını, kurulum ve yönetim süreçlerini ve daha fazlasını ele alacağız.

Debian’ın Felsefesi ve Yayın Döngüsü

Debian Testing’i tam olarak anlayabilmek için öncelikle Debian’ın genel felsefesini ve yayın döngüsünü kavramak önemlidir. Debian, tamamen gönüllüler tarafından geliştirilen, ücretsiz ve açık kaynaklı yazılıma adanmış, kar amacı gütmeyen bir projedir. Bu felsefe, yazılımların özgürlüğünü ve kullanıcıların kontrolünü ön planda tutar.

Debian, yazılımlarını üç ana daldan oluşan bir yayın döngüsüyle yönetir:

1. Stable (Kararlı): Bu, çoğu kullanıcının tercih ettiği ve varsayılan Debian sürümüdür. Adından da anlaşılacağı gibi, son derece kararlıdır ve hata oranı minimum düzeydedir. Güvenlik ve önemli hata düzeltmeleri (point releases) dışında paketi güncellenmez. Bu sayede, uzun süreli sunucu sistemleri, iş istasyonları ve kararlılığı her şeyden çok önemseyen kullanıcılar için idealdir. Ancak bu kararlılığın bir bedeli vardır: yazılım paketleri genellikle birkaç yıl öncesine ait olabilir, yani en son özelliklere veya donanım desteğine sahip olmayabilir.

2. Unstable (Kararsız veya Sid): “Sid” olarak da bilinen bu dal, Debian’ın geliştirme aşamasındaki en aktif ve en güncel paket deposudur. Yeni paketler ve paket güncellemeleri, ilk olarak burada test edilir. Adından da anlaşılacağı gibi, son derece kararsız olabilir; bağımlılık sorunları, çökmeler veya hatta önyükleme yapmayan sistemler yaşanabilir. Bu dal, Debian geliştiricileri ve en son yazılımları test etmek isteyen ileri düzey kullanıcılar içindir.

3. Testing (Test Edilen): İşte konumuzun odağı! Testing dalı, Unstable’dan geçen ve belirli bir süre boyunca ciddi hata raporu almayan paketleri barındırır. Bu paketler, bir sonraki Kararlı Debian sürümünü oluşturacak adaylardır. Testing, Unstable kadar güncel olmasa da Kararlı sürümden çok daha yeni yazılımlar sunar. Aynı zamanda, Unstable’daki kadar sık ve ciddi kırılmalar yaşanmaz. Testing’in ana amacı, bir sonraki Kararlı sürümün yayınlanmasından önce paketlerin geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından test edilmesini sağlamaktır.

Debian Testing’in Konumu ve Amacı

Debian Testing, Debian ekosisteminde “geçiş aşaması” olarak tanımlanabilir. Unstable’dan gelen paketler, Testing’e taşınmadan önce genellikle birkaç gün Unstable’da bekletilir. Bu süre zarfında kritik hatalar tespit edilmezse, otomatik olarak Testing’e göç ederler. Bu göç süreci, “dakota” adlı otomatik bir sistem tarafından yönetilir ve paketlerin bağımlılıklarının bozulmaması için karmaşık kurallar uygular.

Testing’in temel amacı:

• Bir Sonraki Kararlı Sürümün Temeli Olmak: Her yeni Kararlı Debian sürümü (örneğin Debian 12 “Bookworm”), belirli bir dönemdeki Testing dalının dondurulması (freeze) ile oluşturulur.
• Geniş Kitle Testi Sağlamak: Unstable’da yapılan ilk testlerin ardından, paketlerin daha geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından gerçek dünya senaryolarında test edilmesi, olası hataların son Kararlı sürümden önce tespit edilip düzeltilmesine yardımcı olur.
• Daha Güncel Yazılımlara Erişim: Kullanıcılara, Kararlı sürümde bulunmayan daha yeni çekirdek sürümleri, masaüstü ortamları, uygulamalar ve kütüphaneler sunar. Bu, özellikle yeni donanım desteği veya belirli bir uygulamanın en son sürümünü kullanma ihtiyacı olanlar için önemlidir.

Debian Testing’i Neden Tercih Etmelisiniz?

Debian Testing’i seçmek için birçok geçerli neden vardır. Bu nedenler, genellikle Kararlı sürümün sunduğu ultra-kararlılık ile Unstable’ın sunduğu en son teknolojiler arasında bir denge arayan kullanıcılar için geçerlidir:

1. Daha Güncel Yazılımlar: Bu, Testing’in en büyük çekiciliğidir. Kararlı sürümde sıkışıp kalmış eski paketlerden kurtulur, daha yeni çekirdek sürümlerine, güncel masaüstü ortamlarına (GNOME, KDE Plasma, XFCE vb.), web tarayıcılarına, ofis yazılımlarına ve diğer uygulamalara erişirsiniz. Bu, genellikle daha iyi performans, yeni özellikler ve daha iyi donanım uyumluluğu anlamına gelir.

   • Örnek: Kararlı Debian’da 5.10 çekirdeği varken, Testing’de 6.1 veya daha yeni bir çekirdek sürümü bulunabilir. Bu, özellikle yeni nesil işlemciler veya grafik kartları için daha iyi destek sağlar.

2. Öğrenme ve Gelişme Fırsatı: Debian Testing kullanmak, sizi Linux ve Debian sistem yönetimi hakkında daha fazla bilgi edinmeye teşvik eder. Karşılaşabileceğiniz ufak tefek sorunlar, sizi problem çözme becerilerinizi geliştirmeye ve sistemin nasıl çalıştığını daha iyi anlamaya zorlar. Bu, ileri düzey bir Linux kullanıcısı olmak isteyenler için değerli bir deneyimdir.

3. Gelişime Katkı: Testing dalını kullanarak, Debian projesine dolaylı yoldan katkıda bulunmuş olursunuz. Sizin karşılaştığınız ve rapor ettiğiniz hatalar (bug report), bir sonraki Kararlı sürümün daha sağlam olmasına yardımcı olur. Bu, açık kaynak dünyasının temelini oluşturan topluluk ruhunun bir parçasıdır.

4. Daha İyi Donanım Desteği: Yeni donanım bileşenleri (en yeni işlemciler, Wi-Fi kartları, grafik kartları) genellikle daha yeni çekirdek sürümlerine ve sürücülere ihtiyaç duyar. Kararlı Debian’ın eski çekirdekleri, bu donanımları tam olarak desteklemeyebilir veya hiç tanımayabilir. Testing, daha güncel çekirdekleri ve sürücüleri içerdiği için, yeni nesil donanıma sahip sistemlerde daha sorunsuz bir deneyim sunabilir.

5. Sonraki Kararlı Sürümün Tadına Bakma: Testing dalı, bir sonraki Kararlı Debian sürümünün neredeyse bitmiş halidir. Testing kullanmak, gelecek Debian sürümünün nasıl olacağına dair erken bir bakış atmanızı ve yayınlandığında sizi nelerin beklediğini önceden görmenizi sağlar. Bu, özellikle yayın döngüsünü yakından takip eden veya yeni Kararlı sürüme geçiş yapmayı planlayan kurumlar için bir avantaj olabilir.

Debian Testing’in Dezavantajları ve Riskleri

Her ne kadar cazip gelse de, Debian Testing kullanmanın bazı önemli dezavantajları ve beraberinde getirdiği riskler vardır. Bu riskleri anlamak, bilinçli bir karar vermeniz için kritik öneme sahiptir:

1. Potansiyel Kararsızlık ve Hatalar: En önemli dezavantaj budur. Testing, Unstable kadar sık olmasa da zaman zaman bağımlılık sorunları, güncellemeler sonrası bozulan paketler, çöken uygulamalar veya hatta önyükleme yapmayan sistemlerle karşılaşmanıza neden olabilir. Bir paketin Testing’e girmesi, “şimdilik ciddi bir hata içermiyor” anlamına gelir, “hatasız” anlamına gelmez.

   • Örnek: Bir masaüstü ortamının önemli bir bileşeni güncellendiğinde, bazı kullanıcı arayüzü öğeleri beklendiği gibi çalışmayabilir veya sistem çökebilir.

2. Bağımlılık Sorunları: Debian’ın güçlü bir paket yönetim sistemi (APT) olsa da, Testing dalında paket bağımlılıkları zaman zaman karmaşık hale gelebilir. Bir paket güncellenirken, onunla ilgili başka bir paketin güncellenmesi gecikebilir ve bu durum “kırık bağımlılıklar” veya “tutarsız paketler” sorununa yol açabilir. Bu durum, yeni paket yüklemenizi veya mevcutları güncellemenizi engelleyebilir.

3. Güvenlik Güncellemeleri: Kararlı Debian, kritik güvenlik güncellemelerini çok hızlı bir şekilde yayınlar. Testing için güvenlik güncellemeleri, Unstable’dan Testing’e geçiş kurallarına tabidir. Bu, bazı durumlarda kritik bir güvenlik açığı için yamanın Testing’e ulaşmasının Kararlı sürümden daha uzun sürebileceği anlamına gelebilir. Bu durum, özellikle halka açık sunucular veya hassas veriler içeren sistemler için bir risk oluşturabilir. Ancak genellikle, önemli güvenlik yamaları hızla Testing’e de ulaşır.

4. Daha Fazla Yönetim Gereksinimi: Kararlı Debian “kur ve unut” mantığıyla çalışırken, Testing daha fazla “ellerini kirletme” gerektirir. Paket güncellemelerini daha dikkatli izlemeniz, olası sorunları araştırmanız ve gerektiğinde manuel çözümler bulmanız gerekebilir. Bu, sistem yönetimine daha fazla zaman ayırmanız gerektiği anlamına gelir.

5. Kurtarma Yeteneği: Bir güncelleme sonrası sisteminizin bozulması durumunda, sorunu teşhis etme, geri alma veya sisteminizi kurtarma becerisine sahip olmanız gerekir. Bu, komut satırı bilgisi, log dosyalarını okuma yeteneği ve yedekleme stratejileri uygulama becerisi gerektirir.

Debian Testing Kimler İçin Uygundur?

Debian Testing, herkes için uygun değildir. Ancak belirli kullanıcı profilleri için mükemmel bir seçim olabilir:

• Deneyimli Linux Kullanıcıları: Debian paket yönetimini ve genel Linux sistem yönetimini iyi bilen, komut satırını rahatça kullanabilen ve sorun giderme konusunda deneyimli kişiler.
• Geliştiriciler: Daha yeni kütüphanelere, araç zincirlerine ve uygulamalara ihtiyaç duyan yazılım geliştiriciler.
• Yeni Donanıma Sahip Kullanıcılar: Yeni çıkan bir dizüstü bilgisayar, işlemci veya grafik kartı gibi donanımlara sahip olan ve Kararlı Debian’ın eski çekirdeklerinin veya sürücülerinin donanımlarını tam olarak desteklemediğini gören kullanıcılar.
• Öğrenmeye Açık Kullanıcılar: Linux ve sistem yönetimi konusunda derinlemesine bilgi edinmek isteyen, sorunlarla karşılaşmaktan çekinmeyen ve çözüm bulmaya hevesli kişiler.
• Debian Projesine Katkıda Bulunmak İsteyenler: Hata raporlayarak veya paket testlerine katılarak projeye doğrudan katkıda bulunmak isteyenler.
• Güncel Yazılımları Denemek İsteyenler: En son özellikleri ve iyileştirmeleri denemek isteyen, ancak Unstable’ın aşırı kararsızlığından kaçınmak isteyenler.

Debian Testing’e Geçiş Yolları

Debian Testing’e geçmenin iki ana yolu vardır: temiz kurulum veya mevcut Kararlı sürümden yükseltme.

1. Temiz Kurulum (Önerilen Yöntem)

Debian Testing’i temiz bir kurulumla kurmak, genellikle en sorunsuz ve önerilen yöntemdir.

Adımlar:

1. ISO Dosyasını İndirme: Debian’ın resmi web sitesinden (www.debian.org) “testing” sürümüne ait kurulum ISO dosyasını indirin. Genellikle “weekly-builds” veya doğrudan “testing” olarak etiketlenmiş ISO’ları bulabilirsiniz. Netinstall (ağ kurulumu) ISO’ları genellikle en popüler olanlardır.
2. Önyüklenebilir Ortam Oluşturma: İndirdiğiniz ISO dosyasını bir USB belleğe (ventoy, dd komutu, Rufus gibi araçlarla) veya DVD’ye yazarak önyüklenebilir bir kurulum ortamı oluşturun.
3. Kurulum Süreci:
   • Bilgisayarınızı oluşturduğunuz önyüklenebilir ortamdan başlatın.
   • Debian yükleyicisi, Kararlı sürümdeki ile neredeyse aynıdır. Kurulum adımlarını takip edin (dil, klavye düzeni, ağ yapılandırması, disk bölümleme, kullanıcı oluşturma vb.).
   • Yükleyici, kuracağınız sürümün “testing” olduğunu otomatik olarak algılayacaktır. Ekstra bir seçim yapmanıza gerek kalmadan kurulumu tamamlayabilirsiniz.
   • Kurulum tamamlandıktan sonra sistemi yeniden başlatın ve yeni Debian Testing sisteminize giriş yapın.

2. Mevcut Kararlı Sürümden Yükseltme (Dikkat Gerektirir!)

Mevcut bir Kararlı Debian sistemini doğrudan Testing’e yükseltmek mümkündür, ancak bu yöntem dikkat ve tecrübe gerektirir. Her zaman bir risk taşır ve geri dönüşü zor olabilir.

Adımlar:

1. Tam Yedekleme Yapın: Bu adım KRİTİKTİR! Sisteminizi yükseltmeden önce, tüm önemli verilerinizin ve sistem yapılandırmalarınızın eksiksiz bir yedeğini aldığınızdan emin olun. rsync, Timeshift veya tam disk imajı alma gibi yöntemler kullanabilirsiniz.
2. /etc/apt/sources.list Dosyasını Düzenleyin: Bu dosya, APT’nin paketleri hangi depolardan alacağını belirler.
   • Bir terminal açın ve sudo nano /etc/apt/sources.list komutunu kullanarak dosyayı düzenleyin (nano yerine vi veya gedit de kullanabilirsiniz).
   • Dosyanın içindeki tüm stable veya mevcut Kararlı sürümün kod adını (örneğin bookworm) testing olarak değiştirin.
     • Örnek:
       deb http://deb.debian.org/debian stable main contrib non-free
deb http://deb.debian.org/debian stable-updates main contrib non-free
deb http://security.debian.org/debian-security stable/updates main contrib non-free
       Şunu olarak değiştirin:
       deb http://deb.debian.org/debian testing main contrib non-free
deb http://deb.debian.org/debian testing-updates main contrib non-free
deb http://security.debian.org/debian-security testing/updates main contrib non-free

   • testing-updates ve testing/updates depolarının varlığı duruma göre değişebilir veya testing içinde birleşmiş olabilir. En güvenlisi sadece testing ibaresini kullanmaktır. Genel olarak şöyle bir görünüm yeterlidir:
     “`
     deb http://deb.debian.org/debian testing main contrib non-free
     # deb-src http://deb.debian.org/debian testing main contrib non-free # Kaynak kodları da isterseniz aktif edin

     deb http://security.debian.org/debian-security testing-security main contrib non-free

     deb-src http://security.debian.org/debian-security testing-security main contrib non-free

     ``
* Dosyayı kaydedin ve kapatın.
3. **Paket Listesini Güncelleyin:**sudo apt updatekomutunu çalıştırarak APT'nin yeni depo bilgilerini almasını sağlayın. Bu noktada hatalar veya uyarılar görmeniz olasıdır.
4. **Sistemi Yükseltin:**
* Öncesudo apt upgradekomutunu çalıştırın. Bu, mevcut paketlerinizi Testing'deki yeni sürümlerine yükseltir, ancak yeni paket yüklemez veya mevcut paketleri kaldırmaz.
* Ardından, **en kritik adım**sudo apt full-upgradekomutunu çalıştırın. Bu komut, bağımlılık sorunlarını çözmek için paketleri kaldırabilir veya yenilerini yükleyebilir. Komutun size sunduğu değişiklikleri **ÇOK DİKKATLİ** inceleyin. Eğer önemli paketlerin kaldırılacağını (özellikle masaüstü ortamı veya çekirdek gibi) görürseniz, işlemi iptal edin ve sorunu araştırmadan devam etmeyin.
* Onayladıktan sonra, yükseltme işlemi başlayacaktır. Bu işlem, internet hızınıza ve sisteminizdeki paket sayısına bağlı olarak uzun sürebilir. Kurulum sırasında çeşitli yapılandırma soruları (örneğin, yeni yapılandırma dosyalarını mı yoksa eski dosyaları mı tutacağınız gibi) ile karşılaşabilirsiniz. Genellikle varsayılan seçenekleri (Nveyakeep the currently installed version) tercih etmek daha güvenlidir, ancak değişiklikleri anlıyorsanız yenilerini kabul edebilirsiniz.
5. **Sistemi Yeniden Başlatın:** Yükseltme tamamlandıktan sonrasudo reboot` komutuyla sisteminizi yeniden başlatın.

Debian Testing Sistem Yönetimi ve Bakımı

Debian Testing sisteminizi etkin bir şekilde yönetmek ve sorunsuz çalışmasını sağlamak için bazı özel yaklaşımlara ihtiyacınız olacaktır:

1. /etc/apt/sources.list Yapılandırması

Minimum bir Testing sources.list dosyası şöyle görünmelidir:

“`

Debian Testing – Ana Depolar

deb http://deb.debian.org/debian testing main contrib non-free

Debian Testing – Güvenlik Güncellemeleri

deb http://security.debian.org/debian-security testing-security main contrib non-free

Debian Testing – Ortak Güncellemeler (nadiren kullanılır, genellikle yukarıdaki ana depoya entegredir)

deb http://deb.debian.org/debian testing-updates main contrib non-free

“`

• main, contrib, non-free: Bu kısımlar, Debian’ın yazılım kategorilerini belirtir.
  • main: Tamamen özgür yazılımlar.
  • contrib: Özgür olmayan yazılımlara (genellikle non-free depodaki firmware gibi) ihtiyaç duyan özgür yazılımlar.
  • non-free: Özgür olmayan yazılımlar (firmware, tescilli sürücüler vb.).

2. Güncelleme İşlemleri

Debian Testing’i düzenli olarak güncellemek çok önemlidir. Ancak bunu yaparken dikkatli olmalısınız:

• sudo apt update: Paket listelerini günceller. Hangi paketlerin yeni sürümleri olduğunu görmek için ilk adımdır.
• sudo apt upgrade: İndirilen paket listelerine göre mevcut paketleri yeni sürümlerine yükseltir. Yeni paket yüklemez veya mevcut paketleri kaldırmaz. Genellikle güvenli bir komuttur.
• sudo apt full-upgrade (veya apt-get dist-upgrade): Bu komut, sistemdeki bağımlılık sorunlarını çözmek için paketleri kaldırabilir veya yenilerini yükleyebilir. En önemli ve potansiyel olarak riskli komuttur. Büyük bir yükseltme yapmadan önce (örneğin birkaç hafta sonra ilk güncelleme), çıktısını dikkatle inceleyin. Kaldırılacak veya yüklenecek paketleri kontrol edin.

Öneri: Sık sık (haftada birkaç kez) apt update ve apt upgrade komutlarını çalıştırın. Ayda bir veya iki haftada bir apt full-upgrade ile daha büyük yükseltmeleri yapın. Bu, küçük ve yönetilebilir güncellemeler almanızı sağlar ve olası sorunların kapsamını küçültür.

3. Bağımlılık Sorunlarını Çözme

Bazen full-upgrade bile bağımlılık sorunlarını çözemez. Bu durumda aptitude çok güçlü bir araç olabilir:

• sudo apt install aptitude: Henüz yüklü değilse aptitude‘u yükleyin.
• sudo aptitude full-upgrade: aptitude, apt‘ten daha gelişmiş bir bağımlılık çözücüsüne sahiptir ve size farklı çözüm önerileri sunabilir. Bir çözüm önerisiyle karşılaştığınızda, dikkatlice inceleyin ve en az yıkıcı olanı seçin.

Diğer yararlı komutlar:
* sudo apt autoremove: Artık ihtiyaç duyulmayan bağımlılıkları kaldırır.
* sudo apt clean: İndirilen paket arşivlerini temizler.

4. Yedekleme Stratejileri

Yedekleme, Debian Testing kullanırken vazgeçilmezdir.

• Veri Yedekleme: Önemli kişisel dosyalarınızı (belgeler, fotoğraflar, projeler) harici bir sürücüye, bulut depolamaya veya ağ sürücüsüne düzenli olarak yedekleyin.
• Sistem Yedekleme:
  • Timeshift: Grafiksel bir arayüze sahip, sistem anlık görüntüleri (snapshot) oluşturmak ve geri yüklemek için mükemmel bir araçtır. Özellikle büyük bir full-upgrade öncesinde anlık görüntü almak hayat kurtarıcı olabilir.
  • rsync: Deneyimli kullanıcılar için rsync ile manuel sistem yedeklemeleri oluşturmak mümkündür.
  • debootstrap ve chroot: Bir sistemin önyükleme yapmaması durumunda, bir canlı CD/USB ile önyükleme yapıp chroot kullanarak sisteminizi onarabilirsiniz.

5. Çekirdek Güncellemeleri

Testing dalında yeni çekirdek sürümleri sıkça yayınlanır. Yeni bir çekirdek yüklendiğinde, eski çekirdekler sistemde kalır. Bir sorun yaşarsanız, GRUB önyükleme menüsünden eski, çalışan bir çekirdeği seçerek sistemi başlatabilirsiniz. Düzenli olarak eski çekirdekleri temizlemek için apt autoremove komutunu kullanabilirsiniz, ancak emin değilseniz birkaç eski çekirdeği tutmak faydalı olabilir.

6. apt-listbugs ve Hata Bildirimi

• apt-listbugs: Bu araç, apt güncellemeleri sırasında kurulacak paketlerdeki bilinen kritik hataları (critical bugs) listeler. sudo apt install apt-listbugs komutuyla yükleyin. Yükledikten sonra, apt update && apt upgrade veya apt full-upgrade çalıştırdığınızda, kurulacak paketlerde bilinen önemli hatalar varsa size bilgi verir. Bu, potansiyel sorunlu güncellemeleri fark etmenizi sağlar.
• reportbug: Bir hata ile karşılaştığınızda, reportbug aracını kullanarak kolayca hata raporu oluşturabilirsiniz. Bu, Debian projesine doğrudan katkıda bulunmanın en etkili yollarından biridir. Hata raporu yazarken mümkün olduğunca detaylı bilgi vermeye özen gösterin (adım adım hata yeniden üretimi, sistem bilgileri, hata mesajları vb.).

7. Pinning (APt Preferences)

Bazı durumlarda, ana sisteminiz Testing’deyken belirli bir paketi Kararlı’dan almak veya Unstable’dan daha yeni bir sürümünü almak isteyebilirsiniz. APT Pinning, bu tür senaryolar için esneklik sağlar. Ancak bu ileri düzey bir konudur ve dikkatli kullanılmalıdır, aksi takdirde bağımlılık sorunlarına yol açabilir.

/etc/apt/preferences.d/ dizini altında dosyalar oluşturarak pinning kuralları tanımlarsınız.
* Örneğin, sudo nano /etc/apt/preferences.d/99local-pinning
Package: some-package-name
Pin: release a=stable
Pin-Priority: 900
Bu, some-package-name paketini Kararlı depodan (eğer Testing’deki sürümden daha eski olsa bile) 900 öncelikle almasını sağlar. Normalde Kararlı’nın önceliği 500, Testing’in 990 ve Unstable’ın 99 olarak ayarlanır.

Yaygın Sorunlar ve Çözümleri

Debian Testing kullanırken karşılaşabileceğiniz bazı yaygın sorunlar ve genel çözüm yaklaşımları:

1. Paket Uyuşmazlıkları / Kırık Bağımlılıklar:

   • sudo apt update
   • sudo apt --fix-broken install
   • sudo apt full-upgrade
   • sudo aptitude full-upgrade (farklı çözümler sunabilir)
   • Sorunlu paketi geçici olarak kaldırmayı deneyin (sudo apt remove --purge problematic-package) ve sonra tekrar kurmayı deneyin.

2. Masaüstü Ortamının Bozulması:

   • Genellikle grafik sürücüleri veya masaüstü ortamı bileşenleri güncellendiğinde yaşanır.
   • Kurtarma modunda veya TTY’de (Ctrl+Alt+F2-F6) oturum açın.
   • Log dosyalarını kontrol edin (/var/log/Xorg.0.log, /var/log/syslog).
   • Sorunlu güncellemeyi geri almak veya ilgili paketi yeniden yüklemek için apt veya aptitude kullanın.
   • Alternatif bir çekirdek ile önyükleme yapmayı deneyin.

3. Önyükleme Sorunları:

   • Güncellemeden sonra sistem önyükleme yapmıyorsa:
     • GRUB menüsünden eski bir çekirdek sürümünü seçmeyi deneyin.
     • Kurtarma moduna geçerek dosya sistemi kontrolleri yapın (fsck).
     • chroot ile sisteme erişerek GRUB’u yeniden kurun veya problematik paketleri kaldırın.

4. Grafik Sürücüsü Sorunları:

   • Özellikle NVIDIA gibi tescilli sürücüler kullanıyorsanız, çekirdek güncellemelerinden sonra sürücülerin yeniden derlenmesi gerekebilir.
   • dkms paketinin yüklü ve doğru çalıştığından emin olun.
   • Gerekirse sürücüleri manuel olarak yeniden kurun.

5. Yazılımların Çalışmaması:

   • Bir uygulama güncellendikten sonra çalışmayı durdurursa:
     • Terminalden çalıştırmayı deneyin ve hata mesajlarını inceleyin.
     • Uygulamanın log dosyalarını kontrol edin.
     • Uygulamanın yapılandırma dosyalarını (~/.config/appname veya ~/.local/share/appname gibi) silerek varsayılan ayarlarla başlamasını sağlamayı deneyin (önce yedekleyin!).
     • Hata raporlarını kontrol edin veya kendiniz bildirin.

Pratik İpuçları ve En İyi Uygulamalar

Debian Testing deneyiminizi daha keyifli ve sorunsuz hale getirmek için bazı ipuçları:

• Sık Güncelleme: Günlük veya iki günde bir apt update && apt upgrade komutlarını çalıştırın. full-upgrade işlemini de en az haftada bir yapın. Küçük güncellemeler, büyük, potansiyel olarak sorunlu yükseltmelerden daha kolay yönetilir.
• Yedeklemeyi Asla İhmal Etmeyin: Her zaman düzenli veri yedeklemeleriniz ve tercihen sistem anlık görüntüleriniz (Timeshift gibi) olsun. Büyük bir full-upgrade öncesinde mutlaka bir anlık görüntü alın.
• Güncellemeleri Okuyun: apt full-upgrade çıktısını dikkatlice inceleyin. Hangi paketlerin kaldırılacağını veya önemli değişiklikler içerdiğini gösteren mesajlara dikkat edin.
• Sanallaştırmada Test Edin: Eğer belirli bir paketi yükseltmenin veya yeni bir yazılımı kurmanın sisteminizi bozmasından endişe ediyorsanız, önce sanal bir makinede (VirtualBox, GNOME Boxes, KVM/QEMU) Testing kurup orada test edin.
• Topluluk Desteği: Debian topluluğu çok geniştir. Bir sorunla karşılaştığınızda, Debian forumlarına, mailing listelerine veya IRC kanallarına (örneğin #debian-testing) danışmaktan çekinmeyin. Hata mesajlarını veya sorununuzu arama motorlarında aramak çoğu zaman çözüm bulmanızı sağlar.
• Hata Bildirimine Katkı: Karşılaştığınız ciddi hataları reportbug aracıyla bildirin. Bu, sadece sizin değil, tüm Debian topluluğunun yararına olacaktır.
• Güncellemeleri Parçalara Ayırma: Bazen çok büyük bir full-upgrade işlemiyle karşılaşırsınız (örneğin aylık bir güncelleme sonrası). Bu tür durumlarda, tüm güncellemeyi tek seferde yapmak yerine, apt upgrade ile küçük paketleri yükseltip, ardından apt full-upgrade ile daha karmaşık bağımlılıkları çözdürmek daha güvenli olabilir. Veya sorunlu olduğunu düşündüğünüz belirli paketleri apt install <paket_adı> ile tek tek yükseltmeyi deneyebilirsiniz.

Debian Testing’in Geleceği: Bir Sonraki Kararlı Sürüm

Debian Testing, sürekli bir gelişim halindedir. Belirli bir zaman sonra, Debian projesi bir sonraki Kararlı sürümün yayın döngüsüne girer. Bu döngü genellikle şu aşamaları içerir:

1. Freeze (Dondurma): Debian geliştiricileri, yeni paketlerin Testing’e girişini veya büyük güncellemeleri durdurma kararı alırlar. Bu noktadan sonra, yalnızca kritik hata düzeltmeleri ve çeviriler gibi değişikliklere izin verilir. Amaç, mevcut hataları tespit edip düzeltmeye odaklanmaktır.
2. Soft Freeze: Yeni paket göçleri tamamen durdurulur. Yalnızca kritik, kararlılığı etkileyen hata düzeltmeleri kabul edilir.
3. Hard Freeze: Artık neredeyse hiçbir değişikliğe izin verilmez. Sadece en acil ve kararlılık için zorunlu olan kritik hata düzeltmeleri kabul edilir.
4. Release Candidate (Sürüm Adayı): Testing dalının neredeyse Kararlı sürüm olmaya hazır olduğu anlamına gelir.
5. Stable Release: Yeterli test ve hata düzeltmelerinden sonra, Testing dalı resmi olarak yeni Kararlı Debian sürümü olarak ilan edilir. Bu, Testing’in Kararlı hale geldiği ve yeni bir testing dalının (Unstable’dan yeni paketlerle) oluşmaya başladığı anlamına gelir.

Bu döngü, Debian’ın neden bu kadar kararlı bir dağıtım olduğunu gösterir. Testing dalı, bu sürecin vazgeçilmez bir parçasıdır ve milyarlarca paketin gerçek dünya koşullarında test edilmesini sağlar.

Sonuç

Debian Testing, Kararlı sürümün sağlamlığı ile Unstable’ın güncelliği arasında mükemmel bir denge sunan, benzersiz ve güçlü bir Linux dağıtımı dalıdır. Daha güncel yazılımlara erişmek, yeni donanımları desteklemek veya Debian projesine aktif olarak katkıda bulunmak isteyen deneyimli kullanıcılar, geliştiriciler ve meraklılar için ideal bir seçimdir.

Ancak bu denge, beraberinde potansiyel kararsızlık, bağımlılık sorunları ve daha fazla sistem yönetimi ihtiyacı gibi sorumlulukları da getirir. Debian Testing’i kullanmaya karar vermeden önce, riskleri ve avantajları dikkatlice değerlendirmeli, yedekleme stratejileri geliştirmeli ve sorun giderme becerilerinizi geliştirmeye hazır olmalısınız.

Eğer bu zorluklara göğüs germeye hazırsanız, Debian Testing size güncel, esnek ve özgür bir işletim sistemi deneyimi sunacaktır. Debian’ın geleceğini bugünden keşfetmenin ve açık kaynak dünyasına katkıda bulunmanın keyfini çıkarın!

---